Dünya İnsan Hakları Günü

Dünya İnsan Hakları Günü

Dünya İnsan Hakları Günü II. Dünya Savaşı’nın ardından bireylerin hak ve özgürlüklerinin teminat altına alınması amacıyla Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından hazırlanan ve 30 maddeden oluşan İnsan Hakları Evrensel Bildirisi’nin kabul edildiği gün olan 10 Aralık 1948’den beri kutlanan gündür.

 

İnsan Hakları Evrensel Bildirisi 10 Aralık 1948’de BM Genel Kurulu’nun Paris’te yaptığı oturumda oylanarak üye ülkelerin çoğunluğu tarafından kabul görülmüştür. Genel Kurul’u oluşturan 48 ülkeden bildiriye ‘karşı oy’ kullanan temsilci bulunmamış olsa da 6’sı sosyalist toplamda 8 ülke temsilcisi bildiriye ‘çekimser oy’ kullanmıştır. 6 sosyalist ülke (Sovyetler Birliği, Beyaz Rusya, Ukrayna, Polonya, Çekoslovakya, Yugoslavya) Bildiri’yi gerçekçi bulmadıkları için çekimser oy kullandıklarını açıklamıştır. Bunun nedenini ise Bildiri’nin soyut özgürlük kavramlarından oluşması ve bireylerin devlete karşı olan sorumluluklarını yeterince açıklamaması olarak belirtmişlerdir. Bu 6 sosyalist ülkenin dışında Güney Afrika Birliği ve Suudi Arabistan temsilcileri de Bildiri için çekimser oy kullananlar arasındadır. Güney Afrika Birliği çekimser oy kullanmasının nedeni olarak ‘sosyal ve ekonomik hakların’ Bildiri’de bulunmaması gerektiği gerekçesini vermiştir. Suudi Arabistan temsilcisi ise Bildiri’nin Şeriat kurallarıyla çelişmesini gerekçe göstermiştir.

 

İnsan Hakları Evrensel Bildirisi tüm dünya genelinde büyük ilgi görmüş olsa da teknik olarak tamamen bir tavsiye niteliğindedir ve hukuki olarak bir bağlayıcılığı yoktur. Fakat Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi gibi uluslararası hukuk metinlerine manevi olarak etkisi küçümsenemeyek kadar fazladır. BM örgütünün resmi dilleri İngilizce, Fransızca, İspanyolca, Rusça, Çince ve Arapça’dır. Bundan dolayı bildiri bu dillerde yayımlanmıştır fakat yüzlerce ülke tarafından kendi dillerine çevrilmiştir. Bildiri’nin 27 Mayıs 1949 yılında ülkemizde Resmi Gazete’de yayımlanan Türkçe çevirisi bazı maddelerin eksik ve hatalı çevrildiği gerekçesiyle eleştirilmiştir. Daha sonraları bu eksikliklerin Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi tarafından giderilmiş olduğu bir çeviri 1980 yılında yayımlamıştır.

sevgi