Ece : Çok güzel olmuş
Lösemi hakkında tüm merak edilen sorular
1. LÖSEMİ NEDİR?Lösemi, damarlarımızda dolaşan kanın yapım yeri olan kemik iliğinin normal olmayan, kök hücrelerin doğurduğu blast isimli kötü hücrelerce istila edilerek kan yapımının duraklamasıdır. Çocuklarda en sık 2-5 yaşlarında görülmektedir. Tahminen Türkiye?de her yıl 1200-1500 yeni lösemi vakası ortaya çıkmaktadır.
2. NORMAL KAN HÜCRELERİ NELERDİR VE İŞLEVLERİ NEDİR?
Normal kan hücreleri temel olarak üç grupta toplanabilir:
-Eritrositler (Alyuvarlar): vücutta dokulara oksijen taşırlar.
-Lökositler (Akyuvarlar): vücudu mikroplara karşı korurlar.
-Trombositler(Kan pulcukları): kanın pıhtılaşmasını sağlar.
3. LÖSEMİNİN KEMİK İLİĞİYLE İLİŞKİSİ NEDİR?
Kan hücrelerinin ana yapım yeri kemik iliğidir. Buradaki Ana (kök) hücrelerden çoğalırlar. Kök hücrelerdeki bir bozulma sonucu blast isimli kötü hücreler kan dolaşımıyla yayılırlar.
4. BLAST NEDİR?
Blast, lösemi hastalarında görülen kötü huylu hücrelerdir. Kemik iliğinde üretilen blastlar normal kan hücrelerinin üretilmesine engel olur, ama normal kan hücrelerinin yaptığı işleri yapamazlar.
5. LÖSEMİ HASTALIĞININ NEDENLERİ NELERDİR?
Tam olarak kanıtlanmış olmasa da genetik bozulmalara yol açan ve günlük hayatta karşılaştığımız kimyasal maddeler, gıdalardaki katkı maddeleri, kullanılan ilaçlar, radyasyonla karşılaşma öyküsü, zehirli gazlar suçlanan faktörler arasındadır.
6. LÖSEMİ EN SIK HANGİ YAŞLARDA GÖRÜLÜR?
Her yaşta görülebilmesine karşın, çocuklarda özellikle 2-5 yaş arasında daha sıktır.
7. LÖSEMİ KALITSAL BİR HASTALIK MIDIR?
Çok nadir görülen bazı lösemi tiplerinde kalıtsallık (aileden geçiş) söz konusu olsa da, lösemi genel olarak kalıtsal değildir.
8. LÖSEMİ BULAŞICI BİR HASTALIK MIDIR?
Lösemi kesinlikle bulaşıcı değildir.
9. LÖSEMİ BULAŞICI BİR HASTALIK DEĞİLSE, HASTALAR NEDEN MASKE TAKAR?
Lösemide, lökositlerin sayısının düşük olması nedeniyle vücudu dışarıdan gelecek mikroplara karşı koruyabilecek bir savunma sistemi yoktur ya da zayıflamıştır. Bu yüzden dışarıdan gelebilecek hastalık etkenlerine karşı kendilerini koruyabilmek için maske takmak zorundadırlar.
10. LÖSEMİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Lösemi hastalığının belirtileri arasında, yüksek ateş, iştahsızlık, solukluk, lenf bezlerinde büyüme, vücutta kırmızı noktalar görülmesi, burun ve diş eti kanamaları, vücutta morarmalar, kemik ağrıları, zayıflama sıktır. Ama çok değişik başka belirtiler de görülebilir.
11. ÇOCUĞUMDA BU BELİRTİLERİ GÖRDÜĞÜMDE NE YAPABİLİRİM?
Lösemi hastalığının yukarıda sayılan belirtilerinin bazıları başka bir çok hastalıkta da görülebileceği için, sözü edilen belirtilerden bir ya da bir kaçını gören ana-babanın yapması gereken şey, en yakın sağlık kurumuna başvurmaktır. Kan tetkikleri yapıldıktan sonra bir hematoloji uzmanına danışmaktır.
12. LÖSEMİNİN TANISI NASIL KONULUR?
Tanı uzman doktor tarafından konulabilir. Tanımlamada kullanılan çeşitli tıbbi uygulamalar, temel ve ileri düzey kan ve kemik iliği tahlilleridir.
13. ALL ve AML NE DEMEKTİR?
Bu terimler, löseminin türlerinden bazılarının kısaltılmış isimleridir. ALL (akut lenfoblastik lösemi) diğer lösemi tiplerine göre çocuklarda daha sık görülmektedir. AML (akut myeloblastik lösemi) başka bir akut lösemi alt tipidir.
14. LÖSEMİ HASTALIĞININ TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜDÜR?
Evet, lösemi tedavi edilebilen bir hastalıktır. Örneğin, standart risk AAL?de %91?e varan oranda tam iyileşme sağlanmaktadır. Ama tedavisi oldukça masraflıdır ve uzun sürer.
15. TEDAVİ İÇİN GEÇ KALMIŞ OLABİLİR MİYİZ?
Lösemi hastalığı tedavi edilmediğinde çok kötü sonuçlara yol açabilir ama acaba geç mi kaldık diye düşünülmeden hemen bir kuruma başvurulmalıdır.
16. LÖSEMİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Lösemi, tanı konulduktan sonra uzun süreli bir kemoterapi (ilaç tedavisi) ve sonrasında uzman doktorlarca uygun görülürse %5 oranındaki vakalarda kemik iliği nakli ile tedavi edilir.
17. LÖSEMİ TEDAVİSİ NE KADAR SÜRER?
Lösemi alt tiplerine göre değişiklik göstermekle birlikte hastalığın tedavisi ortalama 2-3 yıl kadar sürer.
18. LÖSEMİ TEDAVİSİNDE BAŞARI ORANI NEDİR?
Lösemi hastalığının grubuna göre başarı oranı değişmektedir. ALL standart risk grubunda başarı şansı % 91?dir.
19. LÖSEMİ TEDAVİSİNDE ÜLKEMİZDE UYGULANAN TEDAVİLER İLE YURTDIŞINDA UYGULANAN TEDAVİLER ARASINDA FARK VAR MIDIR?
LÖSEV-LÖSANTE Çocuk Hastanesi?nde yurtdışında uygulanan tedavi protokolleri uygulanmaktadır. Sonuçlar yurt dışı merkezlerle karşılaştırılmaktadır.
20. TEDAVİDE KEMOTERAPİ YANI SIRA NELER ÖNEMLİDİR?
Tedavinin uygun bir merkezde yapılması, temiz ve steril ortamın sağlanması, iyi ve dengeli beslenme ve psikolojik destekler tedavinin başarılı olmasında çok önemlidir.
21. KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ VAR MIDIR?
Evet. Her ilacın olduğu gibi, lösemi tedavisinde kullanılan ilaçların da yan etkileri vardır. Ağızda yaralar oluşması, bağışıklık sisteminin zayıflaması, kan hücrelerinin sayısının azalması, kanama, ishal gibi yan etkiler görülebilir.
22. LÖSEMİ HASTALARININ SAÇLARI NEDEN DÖKÜLÜR?
Lösemili hastalara uygulanan kemoterapi ilaçlarının yan etkilerinden biri de saç dökülmesidir. Tedavinin tamamlanmasıyla, diğer yan etkilerin yanı sıra saç dökülmesi de ortadan kalkar ve saçlar yeniden uzar.
23. LÖSEMİLİ ÇOCUKLAR ENFEKSİYONLARDAN NASIL KORUNABİLİR?
Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta temiz ve hijyenik bir ortam sağlanmasıdır. Örneğin:
-Temiz, iyi pişirilmiş katkı maddesi içermeyen organik besinlerle beslenme
-Kalabalık ortamlardan kaçınma
-Hastalık bulaştırabilecek kişilerle temasın engellenmesi
-Ağız ve vücut temizliği
-Hijyenik ortam
24. LÖSEMİLİ ÇOCUKLARA AŞI YAPILABİLİR Mİ?
Lösemili çocukların aşı dahil tüm tıbbi uygulamaları kendi doktorunun kontrolü altında yapılmalıdır. Özellikle, aşı kampanyaları süresince tedavi gören lösemili çocuklara doktoruyla konuşulmadan hiçbir aşı yapılmamalıdır. Kemoterapi süresince rutin çocukluk aşıları yapılmamalıdır.
25. ÇOCUĞUMU LÖSEMİDEN NASIL KORUYABİLİRİM?
Ailelerin dikkat etmesi gereken en önemli nokta, çocuklarının olabildiğince dengeli beslenmesini sağlamak, katkı maddesi içeren yiyeceklerden uzak tutmaktır. Kanserojen tüm gıdalar her türlü kanseri oluşturabilirler.
26. TEDAVİSİNDE HANGİ İLAÇLAR KULLANILIR?
Kemoterapi adını verdiğimiz ilaçla tedavide birbirinden farklı 10 çeşit kadar ilaç kullanılmaktadır. Bunların bir kısmı da çekirdek yapılarını bozmaktadır.
27. BESLENME ÖNEMLİ MİDİR?
Beslenme çok büyük önem taşımaktadır. Kemoterapinin yan etkileri nedeniyle ağızdan beslenme bozulmaktadır. Ayrıca mide barsak sistemini koruyan mukoza hücreleri de yok olmaktadır. Kolay sindirilebilen, kaloriden zengin, steril beslenmeye dikkat edilmelidir.
28. TEMİZLİK VE HİJYEN ÖNEMLİ MİDİR?
Lösemili çocukların tedavileri boyunca ağız ve vücut temizlikleri çok önemlidir. Normalde bulunan bakteriler ve fırsatçı mikroorganizmalar vücut direncinin çok düştüğü dönemlerde yaygın enfeksiyonlara neden olular. Yine anal (makad) bölgesinin, el ve ayakların her zaman temiz tutulması gereklidir. Kullanılan çamaşırların, giysilerin, yatak çarşaflarının, havluların, çatal kaşık vs.nin özenle yıkanması ve sık değiştirilmesi gereklidir.
29. PSİKOLOJİK DESTEKLERİN ROLÜ VAR MIDIR?
Her şeyde olduğu gibi moral desteği büyük önem taşır. Umudun hep yükseklerde olması zorunludur. Yaşam bağları ne kadar kuvvetli olursa tam iyileşme de o oranda çabucak sağlanır.
30. HER LÖSEMİLİ ÇOCUK KEMİK İLİĞİ NAKLİ OLUR MU?
Hayır. Tedavinin son aşamasında gerekli görüldüğü taktirde olur. Bu genelde %5 kadar vakada olabilir. Tabi ki tam uygun vericisi de bulunmalıdır.
31. LÖSEMİLİ ÇOCUKLARIN YEMEMESİ GEREKEN GIDALAR NELERDİR?
Turp, ayva, havuç gibi sert yiyecekler; kaynamamış içme suyu tüketmemelidirler. Kızartmalar, turşular, çok baharatlı yiyecekler, kremalar, ketçaplar, mayonezler tercih edilmemelidir. Gıdalar evde pişirilerek hazırlanmalıdır.
32. OKULLAR ÇOK KALABALIK ÇOCUK İÇİN SORUN YARATIR MI?
Doktorunun izin vermesi halinde okula gitmelerini öneriyoruz. Okula başladıktan sonra okul müdürü ve öğretmenleri ile vakfımız görevlileri görüşmekte; çocuğun durumu ile ilgili detaylı bilgi vermektedir. Okul çocuklarımızı yaşama bağlamaktadır. Vakfımız bünyesinde lösemili çocuklar için bir okul bulunmaktadır, buraya da gelebilirler.
33. KORDON KANI SAKLAMAK NE KADARA MAL OLUR?
İlk alma nakliye ve dondurma işlemi dünya standartlarında 1000-1200 USD civarındadır. Daha sonra yılda 80-100 USD kira ücreti alınmaktadır. Bu konudaki geniş bilgileri KORDON BANKASI bölümümüzden alabilirsiniz.
losev.org.tr
dersimiz.com
Yazılan 1 yorum görüntüleniyor